Świąteczne zabawy rozwijające orientację w przestrzeni i lateralizację

Do zabaw z dziećmi dobra jest każda pora dnia, miesiąca i roku (wiedzą o tym wszystkie mamy 😉). Najlepszy do zabaw rozwijających orientację w przestrzeni i lateralizację, jest okres świąt Bożego Narodzenia. Tylu okazji do układania, zagniatania, malowania, wycinania, klejenia, lepienia, mieszania, dmuchania, oblizywania i czego tam jeszcze nie wymieniłam, nie ma w żadnym innym czasie. Wszystkie ww. czynności świetnie wpływają na rozwój orientacji w przestrzeni i ustalanie się dominacji jednej ze stron. Proces kształtowania się  lateralizacji, czyli przewagi czynnościowej jednej strony ciała nad drugą jest jednym z aspektów rozwoju ruchowego dziecka. Im szybciej pomożemy dziecku wybrać dominującą rękę prawą bądź lewą, tym wcześniej będzie ono gotowe do rozumienia i nadawania mowy, będzie mogło prawidłowo kształtować swoje emocje, zachowanie i pozytywny obraz własnej osoby. Występujące w okresie nauki szkolnej kłopoty z koncentracją, pisaniem, czytaniem, albo nadpobudliwość psychomotoryczna mogą być związane z zaburzeniem lateralizacji. Należy to sprawdzić. 

Co jest w worku Mikołaja?

Jakie zadanie kryje się pod bombką?

Kalejdoskop jest świetny do ustalenia przewagi oka.

Małe, miękkie, cienkie, długie...

"Jak Cię słyszą, tak Cię piszą"

"Wiatr rozwiewa ptasie piórka"

Tytuł posta, to oczywiście parafraza znanego przysłowia. A przysłowia są mądrością narodów. To jak mówimy, a więc poprawność artykulacyjna, melodia, rytm, akcent (tzw. prozodia), struktura wypowiedzi (gramatyka, słownictwo) oraz mowa ciała jest podstawą tego, jak jesteśmy odbierani. Także, aby określić poziom rozwoju umysłowego człowieka poddaje się ocenie m.in. jego mowę. Mowa odgrywa ważną rolę w życiu człowieka ponieważ pozwala porozumiewać się z innymi ludźmi, wyrażać swoje myśli, potrzeby, emocje. Prawidłowa - jest podstawą opanowania umiejętności czytania i pisania. Nieprawidłowa - powoduje trudności w czytaniu i pisaniu, a nawet uniemożliwia ich opanowanie. Dlatego nie można dopuścić do wystąpienia jakichkolwiek nieprawidłowości w rozwoju mowy. Dzieci potrzebujące pomocy logopedycznej to te, u których rozwój mowy jest opóźniony, mają "widoczne" wady artykulacyjne lub w budowie narządów artykulacyjnych, wkładają język między zęby (bez względu na wiek!) Powinny uczęszczać na terapię, w celu zmniejszenia lub też całkowitego usunięcia istniejących wad. Często jest to proces długotrwały, wymagający zaangażowania rodziców i samego dziecka. Jeśli proces rozwoju mowy przebiega prawidłowo, dziecko prawidłowo myśli, nabywa nowych umiejętności słownych i językowych, rozwija myślenie abstrakcyjne, prawidłowo stosuje zasady gramatyczne. Wszystko to pozwala osiągnąć mu sukces w edukacji a uchronić przed porażką.

Wzmacnianie mięśni oddechowych

Wydłużanie fazy wydechu (na wydechu mówimy, śpiewamy)

Wymowa i jej ocena

Mowę i jej poprawność oceniamy, biorąc pod uwagę różne kryteria. J.T. Kania opisuje cztery kryteria oceny mowy: ortoepiczne, czyli zgodności z normą (słuchową), estetyczne- wzrokowa ocena układu narządów artykulacyjnych, wieku- pojawianie się głosek w określonym czasie i kryterium medyczne- wskazuje na przyczyny złej wymowy (np. wadliwa budowa anatomiczna, złe wzorce itp.)

Na co dzień najczęściej spotykam się z oceną mowy dziecka wg kryterium wieku. Rodzice pytają: „Syn/córka ma np. 2, 3 lub 4 lata, jakie głoski powinien/powinna wymawiać?” lub „Czy powinien/powinna już wymawiać np. „r”, mając 5 lat?”. Jest oczywiście bezwzględna chronologia pojawiania się poszczególnych dźwięków mowy. Są jednak jeszcze indywidualne różnice jej rozwoju. Jeśli nabywanie umiejętności językowych przebiega wolniej, ale z zachowaniem logicznej kolejności pojawiania się głosek, z niezbyt wielkim opóźnieniem, to raczej nie ma powodu do niepokoju.

Przypomnę, jakie etapy muszą pojawić się w rozwoju mowy dziecka:

• krzyk, wokalizacja- a, o, e, u, y
• głużenie- powstają nieświadome, przypadkowe dźwięki związane z dobrym samopoczuciem dziecka
• gaworzenie- (ok.6-7 miesiąca) próby świadomego naśladowania usłyszanych dźwięków, sylab. Do 1 roku dziecko wymawia p, b, m, n, t, d, k, ń, ś, ć; około pierwszego roku słowa, np. mama, tata, da, baba
• 1- 2 rok życia dziecko wymawia p, pi, b, bi, m, mi, f, fi, w, wi, ń, ź, ć, dź, j, ki, gi, k, g, h, t, d, n, l, zastępuje sz, ż, cz, dż przez ś, ź, ć, dź, zastępuje r przez l lub j i często f przez ch np.: ziupa, siafa, ciapka, jowej, lyba, choka (foka)
• 2-3 rok życia głoski nosowe ą, ę
• w 3 rok życia utrwala się s, z, c, dz, stosowane też w miejsce sz, ż, cz, dż (jest to tzw. seplenienie fizjologiczne). Może się pojawić r np.: rower, lowel lub jowej
• 4 lata - w izolacji prawidłowo wymawia sz, ż, cz, dż, czasem r, ale w mowie spontanicznej nadal może seplenić
• 5- 6 lat- ok. 80% 5-latków ma wymowę zupełnie zrozumiałą dla otoczenia, utrwala wymowę sz, ż, cz, dż, r
• wymowa 7 latka powinna być zgodna z normą osób dorosłych, czyli poprawna pod względem artykulacyjnym.

O właściwy rozwój mowy należy dbać od początku. Zaczynając od prawidłowego żucia, gryzienia i połykania. Ssanie piersi to doskonałe ćwiczenie aparatu artykulacyjnego. Do niezbędnego minimum trzeba ograniczyć używanie smoczka, a najlepiej w ogóle go nie używać. Gdy tylko zaczynają się wyrzynać ząbki wprowadzać marchewkę, jabłko, skórki od chleba. Należy zwracać uwagę na odgłosy codziennego życia i zadawać dziecku pytanie: „Co to jest?”. Szukajcie źródła dźwięku. W ten sposób kształcimy uwagę słuchową dziecka. Mówmy wyraźnie językiem dorosłych, używając prostych zdań. Różnicujmy ton i intonację głosu.

Miłej zabawy z maluszkami :D

Pomysły do zabaw logopedycznych

Dzisiaj właściwie bez słów. Na zdjęciach przedstawiam różne pomysły zabaw logopedycznych. Do wykorzystania w czasie wakacji.

Życzę miłej zabawy i wspaniałych efektów!

Prawidłowa wymowa głosek szumiących

 Układ narządów artykulacyjnych w czasie realizacji głosek szumiących: [š, ž, č, ǯ*]

Przy wymawianiu głosek szeregu szumiącego [š, ž, č, ǯ*] czubek język powinien znajdować się za górnymi zębami na wałku dziąsłowym. Boki języka dotykają górnych zębów i dziąseł.  Zęby zbliżone, ale nie zaciśnięte, wargi robią „ryjek” - jak przy [u]. Następnie na wydechu wymawiamy przedłużone [š].

*dż