Wesołego Alleluja!

 

Prawdziwie wesołych Świąt Wielkiej Nocy! 

Cudownego, niepowtarzalnego  czasu spędzonego w gronie najbliższych oraz radości i wiosennego optymizmu!

Idą, idom, czy może ido?

Przygotowując ostatnio dzieci do konkursu recytatorskiego, „rzucił mi się w uszy” pewien problem. Postanowiłam zwrócić uwagę rodziców, jak również koleżanek nauczycielek na poprawną wymowę samogłosek nosowych ą i ę. Niestety, często nawet na konkursach słyszy się hiperpoprawną (doliterową), a więc błędną wymowę obu głosek. Samogłoski nosowe ę, ą wymawiane są tylko przed spółgłoskami szczelinowymi (s, z, ś, ź, sz, ż, w, f) oraz na końcu wyrazów (np. wąs, wąż, mięso, kąśliwy, idą). W innym sąsiedztwie fonetycznym, mianowicie przed spółgłoskami zwartymi i zwarto- szczelinowymi, rozpadają się na dwie głoski, samogłoskę ustną i spółgłoskę nosową, która pod względem miejsca artykulacji dostosowana jest do następnej spółgłoski.

Najogólniej mówiąc:

• na końcu wyrazów [ę] brzmi jak [e] lub lekko „zanosowane” [ę]. Nie jest to jednak pełna nosowość.
• przed [ł] i [l], [ę] i [ą] wymawiane jest bez nosowości lub z lekką nosowością. Brzmią jak [eł] i [oł] np. [wźął/wźęła]
• z kolei samogłoska ą  znajdująca się na końcu wyrazu (w wygłosie) zachowuje nosowość. Wymowa w tej pozycji om, o np. [śedzom] lub [śedzo] jest niepoprawna.

A dla chcących sprawdzić swoją dykcję rewelacyjne „Wierszyki łamiące języki” Małgorzaty Strzałkowskiej

„KUBUSIOWI”

W grząskich trzcinach i szuwarach

kroczy jamnik w szarawarach,

szarpie kłącza oczeretu

i przytracza do beretu,

ważkom pęki skrzypu wręcza,

traszkom suchych trzcin naręcza,

a gdy zmierzchać się zaczyna

z jaszczurkami sprzeczkę wszczyna,

po czym znika w oczerecie

w szarawarach i berecie....

TRZYNASTEGO, W SZCZEBRZESZYNIE

Trzynastego, w Szczebrzeszynie

chrząszcz się zaczął tarzać w trzcinie.

Wszczęli wrzask Szczebrzeszynianie:

-  Cóż ma znaczyć to tarzanie?!

Wezwać trzeba by lekarza,

zamiast brzmieć, ten chrząszcz się tarza!

Wszak Szczebrzeszyn z tego słynie,

że w nim zawsze chrząszcz BRZMI w trzcinie!

A chrząszcz odrzekł nie zmieszany:

-  Przyszedł wreszcie czas na zmiany!

Drzewiej chrząszcze w trzcinie brzmiały,

teraz będą się tarzały.

Życzę sukcesów!

Kolejne zabawy i ćwiczenia wspomagające rozwój narządów artykulacyjnych i mowy

Proponuję kolejną porcję zabaw stymulujących rozwój aparatu artykulacyjnego lub/i korygujących. Tym razem kilka ćwiczeń podniebienia miękkiego, szczęki dolnej (żuchwy) oraz wzmacniających pierścień zwierający gardło. Są to ćwiczenia szczególnie przydatne w przypadku, gdy dziecko nosuje. 

Jeśli dziecko nie bardzo chce ćwiczyć „dla samego ćwiczenia” wówczas pretekstem może być obrazek, wierszyk, piosenka, widziane zwierzątko, obejrzana bajka itp.

Wszystkie ćwiczenia podniebienia  miękkiego należy wykonywać przy szeroko otwartych ustach!

·         „gulgotanie”- naśladowanie odgłosów płukanego gardła,
·         „gęganie” naśladowanie odgłosów gęsi,
·         szczekanie „hau- hau”,
·         „chrumkanie” - świnka „chrum- chrum”,
·         ziewanie przy nisko opuszczonej szczęce,
·         wdechy przez nos i wydechy przez usta,
·         wdychanie powietrza przez usta przy zakrytym nosie,
·         wdychanie powietrza przez nos przy zamkniętych ustach,

Ćwiczenia żuchwy:

·         żucie "na sucho" lub czegokolwiek, np. skórki chleba, marchewki itp.,
·         opuszczanie i podnoszenie szczęki dolnej,
·         przesuwanie szczęki dolnej na boki (w prawo i lewo),
·         wysuwanie szczęki dolnej do przodu i cofanie jej.

Ćwiczenia wzmacniające pierścień zwierający gardło:

·         dmuchanie przy zakrytym nosie,
·         kaczka „kwa- kwa” (na szerokim uśmiechu),
·         chrapanie (przez sen),
·         ziewanie,
·         masaż podbródka,
·         opadanie żuchwy i szybkie jej unoszenie,
·         kasłanie przy wysuniętym języku- „kłaczek":),
·         połykanie picia przy zatkanym nosie.